O skali występujących problemów może świadczyć również fakt opublikowania 23 listopada na stronie starostwa listu ministra cyfryzacji Anny Streżyńskiej, dotyczącego problemów z wdrożeniem systemu. Aktualna sytuacja związana z rejestracją pojazdów oraz obowiązkowymi badaniami technicznymi stanowi dobry punkt wyjścia dla przedstawienia szerszych zmian w przepisach ruchu drogowego, które zaczęły obowiązywać w 2017 roku. Zmiany te dotyczą głównie wskazanego powyżej uruchomienia systemu CEPIK 2.0 oraz zaostrzenia kar za nieprzestrzeganie zasad ruchu drogowego.
Duże ułatwienia
Znaczne zmiany dotyczą zasad przeprowadzania badań technicznych pojazdów. Od 13 listopada 2017 roku opłata za badanie powinna być pobierana przez stację kontroli pojazdów z góry i nie będzie zwracana w przypadku negatywnego wyniku badania. Opłata ta będzie w dotychczasowej wysokości. Wynik każdego badania, także negatywnego, trafi od razu do systemu CEPIK 2.0. Przewidziano jednak zachętę do usunięcia usterki i ponownego wykonania badania w tej samej stacji diagnostycznej. W ciągu 14 dni będzie można wykonać ponowne badanie techniczne w tej samej stacji, przy czym wówczas opłata za ponowne badanie techniczne będzie wynosić od 13 do 36 złotych. Ponowne wykonanie badania w innej stacji diagnostycznej będzie już płatne w pełnej wysokości.
Ciekawym rozwiązaniem systemu CEPIK, z którego może każdy korzystać, jest możliwość bezpłatnego sprawdzenia na stronie www.cepik.gov.pl wielu istotnych informacji. Dostępna jest bezpłatna historia pojazdu zawierająca informacje o podstawowych danych technicznych pojazdu, pierwszej rejestracji, zmianach właścicieli pojazdu ze wskazaniem województwa, w którym dany pojazd zarejestrowano, ewentualnej kradzieży pojazdu oraz badaniach technicznych z podaniem przebiegu stwierdzonego podczas badania technicznego. W systemie CEPIK można również sprawdzić stan punktów karnych. Dostępna jest też zakładka bezpieczny autobus, gdzie po wprowadzeniu wyłącznie numeru rejestracyjnego autobusu możemy uzyskać dane w zakresie badań technicznych, polisy OC czy danych technicznych pojazdu.
Najważniejsze zmiany
Nowością jest wprowadzanie do systemu CEPIK 2.0 wszystkich informacji o zajęciu pojazdu w ramach egzekucji komorniczej lub postępowania o zabezpieczeniu majątkowym.
Zmiany w systemie ewidencji pojazdów i kierowców należy ocenić pozytywnie. Zwiększą one z pewnością bezpieczeństwo kupujących samochody używane, pozwolą poznać historię pojazdu, w tym przebieg pojazdu w ciągu ostatnich lat. Wprowadzone nowości pozwolą ustalić, czy samochód nie jest przedmiotem zajęcia komorniczego bądź zabezpieczenia majątkowego lub też nie był zgłoszony jako kradziony. Utrudnia to stosowanie oszukańczych praktyk podczas sprzedaży pojazdu. Jak to wyżej wskazano, w tym roku zmiany przepisów nie dotyczą tylko systemu CEPIK, bowiem w czerwcu znacznie zaostrzono przepisy za niektóre wykroczenia i przestępstwa drogowe. W pierwszej kolejności trzeba podkreślić podwyższenie w art. 178 kodeksu karnego zagrożenia karnego dla kierowców, którzy spowodują wypadek śmiertelny lub wypadek, w którym inna osoba dozna ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. W takiej sytuacji najniższa kara, jaką może orzec sąd, wynosi 2 lata pozbawienia wolności. Takiej kary nie można warunkowo zawiesić, jak również nie można jej odbyć w ramach systemu dozoru elektronicznego, popularnie zwanego "obrączką". Górna granica to 12 lat. W tego typu przestępstwach Prokuratura Rejonowa w Mielcu, podobnie jak i inne prokuratury, w ostatnich miesiącach wnosi o wymierzenie wysokich kar, wynoszących choćby i 7 czy 9 lat za tego typu zdarzenia. Dodatkowo należy się w takich sytuacjach liczyć z orzeczeniem dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów.
Więzienie za niezatrzymanie się do kontroli!
Od 1 czerwca 2017 roku można także popełnić nowe przestępstwo, nie zatrzymując się do kontroli uprawnionych służb, jak choćby kontroli policyjnej. Nowo wprowadzony art. 178b kodeksu karnego stanowi, że kto pomimo wydania przez osobę uprawnioną do kontroli ruchu drogowego nie zatrzymuje niezwłocznie pojazdu i kontynuuje jazdę, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy aż do 5 lat. Trzeba mieć również na uwadze, że niezatrzymanie do kontroli drogowej powoduje również obowiązkowo orzeczenie zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres co najmniej 1 roku. Tłumaczenie się niewiedzą nie ma przy tym znaczenia, bowiem w prawie polskim obowiązuje domniemanie, że każdy obywatel zna przepisy, jakie obowiązują w kraju, zgodnie z zasadą, że nieznajomość prawa szkodzi. Surowość przepisu jest znaczna. Do dnia 1 czerwca takie zachowanie było tylko wykroczeniem, za które groził mandat karny lub grzywna. Wystarczy tylko dla porównania przypomnieć, że za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości przewidziano karę maksymalną 2 lat pozbawienia wolności, a więc przeszło dwukrotnie niższą, choć z kolei przy przestępstwie prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości największą dolegliwością jest co najmniej 3-letni zakaz prowadzenia pojazdów.
Również 1 czerwca podwyższono karę za niestosowanie się do zakazu prowadzenia pojazdów. Dotychczas za takie zachowanie groziła kara pozbawienia wolności do 3 lat. Obecnie prowadzenie pojazdu wbrew orzeczonemu zakazowi grozi karą pozbawienia wolności do 5 lat.
Kolejną zmianą skutkującą zaostrzeniem przepisów ruchu drogowego jest wydłużenie okresu przedawnienia wykroczeń. Do 1 czerwca sprawca wykroczenia mógł zostać ukarany tylko w okresie dwóch lat od jego popełnienia, przy czym dodatkowo w okresie jednego roku od popełnienia wykroczenia powinno zostać wszczęte postępowanie. Obecnie wydłużono okres, w którym można ukarać sprawcę wykroczenia w ten sposób, że jeżeli w okresie jednego roku od popełnienia wykroczenia zostanie wszczęte postępowanie przez policję, to przedawnienie wykroczenia upływa dopiero po dwóch latach od wszczęcia postępowania w sprawie wykroczenia. Przyczyną takiej zmiany były sytuacje, w których przez okres dwóch lat od dnia popełnienia wykroczenia nie było możliwości zakończenia postępowania sądowego i sprawcy takich czynów unikali odpowiedzialności. Według ostatnich statystyk w roku 2016 przeszło tysiąc postępowań w całym kraju zakończyło się umorzeniem z powodu przedawnienia, a sprawcy nie ponieśli odpowiedzialności.
Sądy mają większe uprawnienia
Należy przypomnieć, że od 18 maja 2015 roku także prowadzenie pojazdu pomimo cofnięcia uprawnień przez starostę powiatowego jest przestępstwem zagrożonym karą grzywny, ograniczenia wolności lub do dwóch lat pozbawienia wolności. Takie cofnięcie uprawnień ma miejsce na przykład w drodze decyzji administracyjnej w przypadku przekroczenia liczby 24 punktów karnych za wykroczenia drogowe, czy też cofnięcia uprawnień do kierowania pojazdami. Popełnienie tego przestępstwa również wiąże się z obowiązkowym orzeczeniem zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów. Ostatnią nowością jest obowiązkowe informowanie sądu przez policję o popełnionych dotychczas wykroczeniach. Dotychczas nie było takiej konieczności, co uniemożliwiało pozyskanie przez sąd wiedzy, czy dana osoba popełniała już wcześniej wykroczenia, czy też dane zdarzenie jest pierwszym takim zdarzeniem obwinionego.
