Zmiany w programie "Czyste Powietrze”: Co nowego od kwietnia 2024?

Program zaostrza kryteria wyboru urządzeń poprzez wprowadzenie listy ZUM, co ma na celu eliminację nieefektywnych technologii i zwiększenie efektywności energetycznej polskich domów. Od 14 czerwca 2024 roku, tylko urządzenia z tej listy będą kwalifikować się do dofinansowania, z wyjątkiem wniosków złożonych przed 22 kwietnia.

Dzięki wsparciu z funduszy europejskich program dysponuje teraz dodatkowym budżetem w wysokości 6,4 miliarda złotych. To umożliwi sfinansowanie modernizacji energetycznej oraz wymiany nieekologicznych źródeł ciepła w setkach tysięcy polskich gospodarstw domowych.

Najwyższe dofinansowanie - zmiany w zasadach

Zmiany w programie wprowadzają również nowe zasady dotyczące możliwości skorzystania z najwyższego poziomu dofinansowania. Od teraz, beneficjenci, którzy uzyskają maksymalne dofinansowanie na jeden budynek, będą mogli ubiegać się o dalsze wsparcie tylko na poziomie podstawowym dla kolejnych budynków.

Nowe zasady stwarzają trzy opcje dla wnioskodawców:

    wniosek złożony do 21.04 – pozwala na dotację na urządzenia spoza listy ZUM;
    wniosek złożony od 22.04 i dowód zakupu urządzenia do 13.06 – pozwala na dotację na urządzenia spoza listy ZUM;
    wniosek złożony od 22.04 i dowód zakupu urządzenia od 14.06 – dotacja tylko na urządzenia z listy ZUM.

Zamknięcie listy zielonych urządzeń i materiałów dotyczy również producentów i dystrybutorów pomp ciepła. Wszystkie pompy ciepła, znajdujące się obecnie na liście ZUM, wymagają uzupełnienia dokumentacji o raport z badań z niezależnych akredytowanych laboratoriów z terenu EU lub EFTA. Uszczelnienie listy ZUM – jak już wspomniano – obejmuje również kotły zgazowujące drewno i te na pellet drzewny, ale w tym przypadku nie są wymagane dodatkowe dokumenty. O szczegółach technicznych nowych wymogów, pisaliśmy wielokrotnie na stronie programu: czystepowietrze.gov.pl.

Kolejną istotną zmianą w „Czystym Powietrzu” jest kwestia zasad wnioskowania w ramach części 3) programu. Beneficjent, który skorzysta z najwyższego poziomu dofinansowania na dany budynek – na podstawie wniosku złożonego od 22.04.2024 r. – będzie mógł starać się o dofinansowanie na kolejne budynki tylko w ramach części 1) programu (podstawowy poziom dofinansowania). Tutaj też – podobnie jak przy liście ZUM – obowiązuje okres przejściowy do 13.06.2024 r. włącznie.

Nowe reguły dotyczące najwyższego dofinansowania należy rozumieć tak, że:

    Wniosek o dotację złożony do 21.04 – zmiany Cię nie dotyczą;
    Wniosek o dotację złożony od 22.04 do 13.06 – okres przejściowy, uwzględniający poniższy warunek;
    Wniosek o dotację złożony od 14.06 lub później – zmiany Cię dotyczą, jedna szansa na dotację w ramach najwyższego poziomu dofinansowania (część 3) programu) o ile już wcześniej (od 22.04) nie udzielono Ci dotacji z części 3) programu na inny budynek/lokal mieszkalny.

Precyzyjne zasady dotyczące prefinansowania mają na celu zapewnienie, że środki są właściwie wykorzystywane, z terminem 120 dni na rozliczenie projektu od daty wypłaty zaliczki. Z kolei nowe wymogi dotyczące pełnomocnictwa zwiększają bezpieczeństwo prawne transakcji.

NFOŚiGW sfinalizował właśnie (16.04.2024 r.) w ramach „Czystego Powietrza” podpisanie szesnastu umów (ze wszystkimi wfośigw) dotyczących projektów grantowych z unijnego programu FEnIKS. Teraz, po złożeniu przez wojewódzkie fundusze pierwszych wniosków o płatności zaliczek, nastąpi uruchomienie tego nowego finansowania.

Wdrożenie środków FEnIKS (6,4 mld zł na lata 2024-29), to szansa dla ponad 145 tys. gospodarstw domowych na dotacje do wymiany ponad 111 tys. źródeł ciepła i modernizację ok. 100 tys. budynków.

Program „Czyste Powietrze” – z budżetem 103 mld zł – to największa proekologiczna inicjatywa w polskiej historii, służąca skutecznej walce ze smogiem oraz poprawie efektywności energetycznej jednorodzinnych budynków mieszkalnych. „Czyste Powietrze” to szansa dla Polaków obecnie nawet na 135 tys. zł bezzwrotnej dotacji na termomodernizację i nowe źródło ciepła. Dotychczas (stan na 12.04.2024 r.) złożono ponad 832 tys. wniosków na 26 mld zł dofinansowania.