Więcej kontroli wobec osób na zwolnieniach. Statystyki ZUS nie pozostawiają złudzeń

Prawo do kontroli

ZUS ma uprawnienia do kontrolowania każdej osoby, która przebywa na zwolnieniu lekarskim. Kontrole mogą odbywać się poprzez wizytę urzędnika w miejscu pobytu wskazanym na zwolnieniu lekarskim, które nie musi być miejscem zameldowania. Niezastanie osoby na zwolnieniu w miejscu pobytu nie jest automatycznie równoznaczne ze wstrzymaniem wypłat zasiłków, ale wymaga udzielenia wyjaśnień​​.

Rodzaje kontroli

• Kontrola orzekania o niezdolności do pracy – przeprowadzana przez lekarza orzecznika ZUS, który weryfikuje, czy orzeczenie o niezdolności do pracy zostało wystawione prawidłowo.
• Kontrola wykorzystywania zwolnienia – może być przeprowadzana przez płatnika zasiłku, czyli ZUS lub pracodawcę, i polega na sprawdzeniu, jak osoba na zwolnieniu wykorzystuje swój czas, czy nie wykonuje innej pracy zarobkowej​​.

Konsekwencje Nieprawidłowości

Jeżeli kontrola wykaże niewłaściwe wykorzystanie zwolnienia, np. pracę zarobkową podczas zwolnienia lekarskiego, osoba taka może utracić prawo do zasiłku za cały okres zwolnienia. W skrajnych przypadkach, takich jak udowodnione oszustwo, może dojść do konieczności zwrotu nienależnie pobranych świadczeń​​.

Co ZUS Bierze pod Lupę?

• Aktywność zawodową – czy osoba na zwolnieniu nie wykonuje pracy zarobkowej dla innego pracodawcy.
• Zachowanie mogące wpływać na stan zdrowia – czy działania podejmowane w czasie zwolnienia nie szkodzą procesowi leczenia.
• Zmiany Adresu Pobytu
• Osoby na zwolnieniach lekarskich powinny informować ZUS o zmianie miejsca pobytu, jeśli różni się ono od adresu wskazanego na zwolnieniu. Brak takiej informacji może utrudnić przeprowadzenie kontroli i skutkować nieporozumieniami​​.

Intensyfikacja kontroli

Patrząc na dane przedstawione przez ZUS, widać intensyfikację działań kontrolnych w kierunku prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy. W 2022 roku przeprowadzono łącznie 429,9 tys. kontroli, z czego 23,8 tys. skończyło się wstrzymaniem dalszych wypłat. W 2023 roku przeprowadzono 461,2 tys. kontroli, z czego 28,9 tys. miało konsekwencje, w postaci wstrzymania wypłat.