Obowiązujące obecnie regulacje prawne obligują osoby pełniące funkcje publiczne, w tym prezydentów miast, burmistrzów, wójtów, ich zastępców, sekretarzy, skarbników, kierowników jednostek organizacyjnych gminy, radnych do składania oświadczeń majątkowych. Regulujące te sprawy kwestie są zawarte w wielu aktach prawnych, choć w przypadku samorządowców podstawowym aktem prawnym jest ustawa o samorządzie gminnym, powiatowym czy wojewódzkim.
Kontrola prawidłowości i prawdziwości oświadczeń majątkowych leży w kompetencji Centralnego Biura Antykorupcyjnego (CBA).
Informacje o majątkach są jawne
Prezydent miasta, burmistrz wójt (to samo dotyczy radnych) są zobowiązani do złożenia pierwszego oświadczenia majątkowego w terminie 30 dni od dnia złożenia ślubowania, a kolejnych co roku do dnia 30 kwietnia ( w tym roku ze względu na koronawirusa termin ten wydłużono) według stanu na dzień 31 grudnia roku poprzedniego.
Radni składają oświadczenia przewodniczącemu rady. Wójt, przewodniczący rady – wojewodzie. Zastępca wójta, sekretarz, skarbnik, kierownicy jednostek organizacyjnych – wójtowi.
Osoby, którym złożono oświadczenie majątkowe, dokonują analizy danych zawartych w oświadczeniu oraz przekazują jeden egzemplarz urzędowi skarbowemu właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania osoby składającej oświadczenie.
Oświadczenia majątkowe są dokumentami jawnymi, z wyjątkiem adresu zamieszkania składającego oświadczenie oraz miejsca położenia nieruchomości i mają być opublikowane w Biuletynie Informacji Publicznej danej gminy.
Są one informacjami publicznymi zgodnie z Ustawą o dostępie do informacji publicznej i dostęp do nich ma każdy obywatel. Ustawa ta nie określa wprost terminu w jakim oświadczenia po ich złożeniu powinny być umieszczone na stronie BIP, choć zgodnie z interpretacjami prawnymi powinny to nastąpić niezwłocznie.
Nie ma wszystkich oświadczeń, brakuje pieczątek wpływu
Na stronie internetowej gminy Gawłuszowice w zakładce BIP (Biuletyn Informacji Publicznej) znajduje się odnośnik „oświadczenia”. Po kliknięciu w ten odnośnik możemy zobaczyć oświadczenia uszeregowane według dwóch kategorii - Radni oraz pracownicy UG i kierownicy jednostek organizacyjnych.
Zaczynam od radnych i najświeższych ich oświadczeń majątkowych złożonych w 2020 roku, a dotyczących 2019 roku. Radnych w gminie Gawłuszowice jest 15, 14 oświadczeń majątkowych jest, 1 nie ma i tak się składa, że nie ma oświadczenia przewodniczącego Rady Gminy Grzegorza Świątka. Przeglądam dalej, cofając się do oświadczeń radnych z początku kadencji czyli dotyczących roku 2018. Tam są wszystkie łącznie z Grzegorzem Świątkiem.
W drugiej kategorii, która dotyczy pracowników UG i kierowników jednostek organizacyjnych oświadczeń dotyczących 2019 rok nie ma wcale. Cofam się do oświadczeń dotyczących 2018 i znajduję tam oświadczenie majątkowe wójta Jana Nowaka i sekretarza gminy Wiktora Kowalika. Nie ma natomiast oświadczenia skarbnika gminy Lucyny Pieróg i kierowników jednostek organizacyjnych.
Szukam dalej w odnośniku, który brzmi „ Oświadczenia kadencji 2014-2018” , w którym znajdują się oświadczenia dotyczące roku 2015 i 2014 (co stało się z oświadczeniami za lata 2016, 2017 nie wiadomo). W oświadczeniach za rok 2015 znajduje w końcu oświadczenie majątkowe skarbnika gminy Lucyny Piróg. Jest również oświadczenie sekretarza Wiktora Kowalika i 3 innych pracowników gminy - inspektora ds. podatkowych, dyrektora Zespołu Szkolno-Gimnazjalnego w Gawłuszowicach, dyrektora Gminnej Biblioteki Publicznej w Gawłuszowicach (przypominam są to oświadczenia sprzed 5 lat).
Na żadnym z tych oświadczeń nie ma pieczątki Urzędu Gminy w Gawłuszowicach z potwierdzeniem ich wpływu. Jest jeszcze jedno oświadczenie majątkowe, ale nie wiadomo czyje, bo jest nieczytelne.
Zaglądam jeszcze w oświadczenia dotyczące roku 2014. Z 6 oświadczeń na 5 nie ma pieczątki wpływu, jest na jednym złożonym przez sekretarza gminy Wiktora Kowalika.
Może coś wykasowali
Z wiedzą, którą zdobyłem przeglądając oświadczenia majątkowe umieszczone na stronie Urzędu Gminy w Gawłuszowicach, dzwonię w poniedziałek (7 grudnia) do wójta gminy Jana Nowaka. Mówią mu, że nie ma jego oświadczenia majątkowego za 2019 rok i podległych mu pracowników, a w przypadku niektórych osób te zaległości są jeszcze większe i sięgają 5 lat.
Słyszę od wójta krótkie stwierdzenie.
– Całą stronę internetową gminy prowadzi sekretarz i on twierdzi, że wszystko jest na stronie.
- Proszę sprawdzić. Nie ma wszystkich oświadczeń majątkowych, są w nich duże braki – nie daję za wygraną.
- Moje oświadczenie majątkowe ma wojewoda i urząd skarbowy. Nie mam czego ukrywać i czego się bać. Proszę się skontaktować z sekretarzem gminy – kończy wójt.
Dzwonię do sekretarza gminy Wiktora Kowalika. Mówię mu to samo.
- Jak nie ma wszystkich oświadczeń majątkowych? – dziwi się sekretarz. – Co roku są wrzucane. BIP-em zajmuje się firma zewnętrzna, może oni coś wykasowali – dodaje. – Sprawdzę to. Jak rzeczywiście nie ma tych oświadczeń to nie problem. Dorzuci się. Proszę zadzwonić jutro.
Zgodnie z umową we wtorek ( 8 grudnia) dzwonię ponownie do sekretarza gminy Gawłuszowice Wiktora Kowalika.
- Miał Pan rację tych oświadczeń majątkowych rzeczywiście nie było - przyznaje. Prawdopodobnie przy aktualizacji strony zostały wykasowane, a ja nie sprawdzałem. Dobrze, że pan zauważył.
Jednocześnie dodaje.
– Ale udało się je odzyskać. Teraz już są.
Tego samego dnia (8 grudnia) dzwonię do przewodniczącego Rady Gminy Gawłuszowice Grzegorza Świątka.
- Nie wiem dlaczego nie ma mojego oświadczenia – też ze zdziwieniem przyjmuje informację o braku swojego oświadczenia majątkowego w zestawie za 2019 rok. – Ja do wojewody je złożyłem i mam na to poświadczenie.
Jednocześnie zapewnia.
– Przypilnuje, żeby ono znalazło się na stronie gminy.
Dalej nie ma wszystkich oświadczeń, dalej są nieścisłości
W czwartek ( 10 grudnia) wchodzę na stronę internetową gminy Gawłuszowice, do zakładki BIP i sprawdzam jeszcze raz oświadczenia majątkowe. Jest lepiej, ale nadal brakuje niektórych oświadczeń, na niektórych nie zgadzają się daty sporządzenia i wpływu, nie ma pieczątek ich przyjęcia.
W oświadczeniach majątkowych radnych gminy Gawłuszowice za 2019 roku nadal nie ma oświadczenia przewodniczącego Rady Grzegorza Świątka.
W oświadczeniach pracowników UG i kierowników jednostek organizacyjnych pojawiają się oświadczenia złożone w 2020 roku, a dotyczące stanu majątkowego z 2019 roku, których wcześniej nie było w ogóle. Jest oświadczenie sekretarza gminy Wiktora Kowalika, skarbnika Lucyny Pieróg, kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej Małgorzaty Staszko, Dyrektora Gminnej Biblioteki Publicznej Eweliny Sałek, dyrektora Szkoły Podstawowej w Gawłuszowicach Grzegorza Nelca. Ale nie ma wśród nich oświadczenia wójta Jana Nowaka.
Zastanawia również fakt, że oświadczenie majątkowe skarbnika gminy Lucyny Pieróg nosi datę 26.05.2019 roku, a jako data wpływu co potwierdza pieczątka Urzędu Gminy Gawłuszowice widnieje 27.05.2020r. czyli rok później. Nie bardzo też wiadomo czy w takim razie jest to oświadczenie dotyczące 2019 czy może 2018 roku.
W oświadczeniach majątkowych za 2018 rok, których też wcześniej nie było znów wątpliwości budzi oświadczenie skarbnika gminy Lucyny Pieróg, które jako jedyne nie ma pieczątki potwierdzającej datę wpływu.
Oświadczenia majątkowe radnych, wójta, sekretarza, skarbnika, kierownika jednostek organizacyjnych gminy Gawłuszowice w dziwny sposób znikają ze strony internetowej gminy, potem się odnajdują, choć nie wszystkie. Na niektórych z tych, które się w końcu odnajdują, są inne daty sporządzenia, inne daty wpływu, nie ma pieczątek ich przyjęcia, zdarzają się nieczytelne.
Kontrola prawidłowości i prawdziwości oświadczeń majątkowych leży w kompetencji Centralnego Biura Antykorupcyjnego. I CBA powinno się tym zająć.