Wójt gminy Padew Narodowa zaprasza mieszkańców oraz wszystkie osoby zainteresowane na konsultacje społeczne dotyczące planów budowy polderów przeciwpowodziowych (Są to tereny położone wzdłuż wałów, głównie łąk, które w razie wysokiej fali powodziowej były zalewane). Pierwsze spotkanie odbędzie się 12 grudnia 2024 roku o godzinie 16:00 w Budynku Wiejskim w Przykopie, natomiast kolejne, dodatkowe spotkanie zaplanowano na 14 stycznia 2025 roku. Proces konsultacji, mający kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa mieszkańców terenów zagrożonych powodzią, potrwa do 17 stycznia 2025 roku.

Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Krakowie, Wojciech Kozak, podkreśla wagę dialogu z mieszkańcami:

"Zapraszamy wszystkich chętnych do rozmowy z ekspertami, aby wypracować jak najlepsze rozwiązania".

Planowane inwestycje – korzyści i kontrowersje

Projekt przewiduje budowę dwóch polderów w miejscowościach Koszyce/Szczurowa oraz Przykop, które mają znacząco poprawić bezpieczeństwo przeciwpowodziowe dla około 140 tysięcy osób. Polder w Koszycach/Szczurowej ma mieć pojemność 206 mln m³ i zajmować powierzchnię 35 km², co czyni go większym od największego obecnie suchego zbiornika w Polsce w Raciborzu Dolnym. Drugi, mniejszy polder w Przykopie, ma pojemność 20 mln m³.

Dodatkowo projekt obejmuje pilotażowe działania na rzecz zwiększenia retencji naturalnej, takie jak odtwarzanie starorzeczy, mokradeł i bagnisk, a także zalesianie.

Jednakże mieszkańcy terenów objętych planami budowy polderów wyrażają obawy. W 2021 roku, kiedy pojawiła się koncepcja tych inwestycji, samorząd gminy Padew Narodowa stanowczo sprzeciwił się tym planom, wskazując na ich potencjalnie negatywny wpływ na lokalną społeczność oraz gospodarkę.

Sprzeciw mieszkańców i stanowisko władz gminy

Wójt gminy Padew Narodowa, Robert Pluta, wyraził zdecydowany sprzeciw wobec budowy polderów na terenie gminy.

Władze gminy obawiają się negatywnego wpływu inwestycji na rozwój regionu. Jak zaznaczono w stanowisku gminy:

"Tereny polderów zostaną wyłączone z jakiejkolwiek zabudowy, co przełoży się na utratę możliwości rozwoju społecznego oraz gospodarczego w naszej gminie".

Mieszkańcy podkreślają, że obszary przeznaczone pod budowę polderów to ziemie uprawne, będące podstawą ich utrzymania. Włączenie tych terenów w struktury polderów grozi zniszczeniem ich działalności rolniczej, zwiększeniem kosztów ubezpieczeń upraw oraz utratą wartości nieruchomości.

Zagrożenia związane z realizacją projektu

Zgodnie z prognozą oddziaływania na środowisko, po realizacji polderów prawdopodobieństwo powodzi na terenie gminy miałoby się zmniejszyć, jednak władze gminy wskazują na sprzeczne dane. Obecnie, według map zagrożenia powodziowego, ryzyko powodzi na terenach gminy wynosi jedynie 0,2%. Tymczasem budowa polderów mogłaby w rzeczywistości zwiększyć ryzyko podtopień, co podkreślono w stanowisku gminy:

"Planowany polder będzie miał negatywny wpływ na funkcjonowanie stacji ujęcia wody oraz systemu kanalizacyjnego w Padwi Narodowej. Zwiększy się zagrożenie zalaniem sąsiednich terenów, co wzmaga obawy mieszkańców".

Dodatkowo koncepcja ogranicza możliwość prowadzenia działalności rolniczej i gospodarczej na terenach objętych inwestycją. Jak zaznaczono:

"Rolnicy nie będą mieli pewności, czy ich pola nie zostaną zalane podczas powodzi, co grozi stratą plonów i środków do życia".

Mieszkańcy oraz władze gminy postulują alternatywne rozwiązania, które zwiększyłyby bezpieczeństwo przeciwpowodziowe bez konieczności ingerencji w lokalne społeczności. Jednym z takich rozwiązań może być modernizacja istniejących wałów przeciwpowodziowych, a także rozwój naturalnej retencji w obszarach niezamieszkanych.

Projekt "Bezpieczna Wisła" budzi skrajne emocje. Z jednej strony jest odpowiedzią na rosnące ryzyko powodzi i ma na celu ochronę życia i mienia tysięcy osób. Z drugiej strony niesie ze sobą poważne wyzwania dla mieszkańców terenów przeznaczonych pod budowę polderów. Konsultacje społeczne są kluczowe, aby wypracować rozwiązania, które pogodzą interesy wszystkich stron.

Spotkania zaplanowane na 12 grudnia 2024 roku oraz 14 stycznia 2025 roku są okazją do otwartej dyskusji z ekspertami. Każdy głos ma znaczenie w procesie decyzyjnym, który zadecyduje o przyszłości regionu oraz jego mieszkańców. Wójt gminy Padew Narodowa apeluje do wszystkich, aby aktywnie uczestniczyli w konsultacjach i wyrazili swoje zdanie.

Stanowisko Gminy Padew Narodowa w sprawie budowy polderu przeciwpowodziowego na terenie miejscowości Przykop, gm. Padew Narodowa

Na podstawie projektu „Bezpieczna Wisła” przedłożonego do konsultacji przez Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Krakowie przedstawiamy stanowisko i sprzeciw Samorządu Gminy Padew Narodowa w zakresie projektowanego polderu przeciwpowodziowego, który miałby powstać na terenie naszej gminy.
Według prezentowanego projektu, polder zajmował będzie przeważającą część sołectw położonych przy brzegu rzeki Wisły: Przykop, Zaduszniki oraz Dymitrów Mały (Gmina Baranów Sandomierski). Należy podkreślić, że planowany polder ma powstać na terenach już zabudowanych, co bezpośrednio dotknie osoby zamieszkujące te tereny oraz kolejno setki w najbliższym sąsiedztwie, gdyż koncepcja budowy polderów zakłada ich lokalizację w bardzo bliskiej odległości od istniejącej zabudowy mieszkalnej oraz zagrodowej.

Co więcej, w granicy polderu znajdą się najżyźniejsze grunty z naszego terenu. Polder Przykop w całości znajduje się w obrębie kompleksu pszennego bardzo dobrego zaliczonego do I i II klasy bonitacyjnej. Należy podkreślić, że są to gleby najlepsze w kraju, zasobne w składniki pokarmowe, o głębokim poziomie próchnicznym, dobrej strukturze, na których osiąga się wysokie plony.

Powyższe przeczy tezie zawartej w prognozie oddziaływania na środowisko, iż budowa polderu na tym terenie daje większą pewność i stabilność w planowaniu działalności rolniczej. Jak wynika z zapisów konsultowanego projektu, na obszarze polderu Wody Polskie dopuszczają, w porozumieniu z nimi i przy ich zgodzie, prowadzenie ograniczonej działalności rolniczej oraz działalności gospodarczej obarczonej ogromnym ryzykiem. W rzeczywistości zagrożone będą nie tylko tereny objęte polderem, ale także wszystkie grunty zlokalizowane w zasięgu oddziaływania.

Obszary, które od wielu pokoleń znajdują się we władaniu tych samych rodzin, stanowiąc często ich jedyne źródło utrzymania, zostaną im odebrane. Zgodnie z przykładowym zagospodarowaniem polderu zaprezentowanym w prognozie oddziaływania na środowisko, część gruntów zostanie przeznaczona na odtworzenie starorzecza oraz wykonanie zbiorników wodnych. Pozostałe grunty będą mogły jedynie w niewielkiej części być wykorzystywane tylko i wyłącznie na cele upraw rolnych. Jednocześnie rolnicy uprawiający te ziemie nie będą mieli pewności, czy nie zostaną one zalane przez wodę podczas wystąpienia zagrożenia powodziowego.
Sytuacja ta może doprowadzić do tego, iż cała ich praca pójdzie na marne, przez co zostaną bez jakichkolwiek środków do życia.

Ponadto budowa polderów spowoduje utratę wartości działek położonych w sąsiedztwie polderu oraz znaczny wzrost kosztów związanych z ubezpieczeniem upraw płodów rolnych. Tereny polderu zostaną wyłączone z zabudowy, przez co zarówno mieszkańcy, jak i inwestorzy nie będą mogli uzyskać pozytywnej decyzji o warunkach zabudowy czy pozwoleniu na budowę. Skutkiem tego będzie zahamowanie, a wręcz uniemożliwienie rozwoju znacznej części gminy.

Według Map Zagrożenia Powodziowego i Map Ryzyka Powodziowego opracowanych przez Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie obecnie prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi raz na 10 bądź raz na 100 lat (10%, 1%) dotyczy tylko niewielkich, pojedynczych terenów gminy przy istniejących ciekach czy zbiornikach wodnych. Natomiast na znacznym terenie gminy Padew Narodowa prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożenia powodziowego wynosi maksymalnie 0.2% (wystąpienie powodzi pięćsetletniej bądź całkowite zniszczenie lub awaria wałów przeciwpowodziowych). Oczywistym jest, że po zrealizowaniu planów dotyczących budowy polderu, prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi na terenie gminy Padew Narodowa znacznie wzrośnie, a co za tym idzie, wzrosną także obawy mieszkańców. Planowany polder będzie miał negatywne oddziaływania na funkcjonowanie stacji ujęcia wody w Padwi Narodowej, ponieważ w obrębie planowanego polderu istnieją studnie kanalizacyjne, pompownie sieciowe i sieci grawitacyjne - obszary zabudowane w gminie Padew Narodowa są w 100% zwodociągowane i skanalizowane.

Należy podkreślić, iż w obszarze projektowanego polderu zlokalizowane są udokumentowane złoża siarki o nazwie „Baranów Sandomierski - Skopanie", budowa przedmiotowego polderu w zdecydowany sposób wpłynie negatywnie na eksploatację złóż i uniemożliwi wykorzystanie tych naturalnych surowców.
W chwili obecnej toczy się już procedura związana z uzyskaniem pozwolenia na eksploatacje złóż siarki w tym obszarze, a budowa polderu całkowicie zablokuje to przedsięwzięcie.

Ponadto gmina w ciągu ostatnich kilku lat wykonała zadania dot. budowy i renowacji 6 zbiorników wodnych służących małej retencji w miejscowościach Przykop, Domacyny, Wojków i Zaduszniki.

Zadaniem przedmiotowych zbiorników jest gromadzenie wody poprzez zatrzymywanie lub spowalnianie spływu wód, przy jednoczesnym zachowaniu i wspieraniu rozwoju krajobrazu naturalnego. Na terenach naszej gminy mała retencja polega głownie na zwiększaniu możliwości retencyjnych oraz przeciwdziałaniu suszy i powodzi. Obiekty malej retencji posiadają więcej zastosowań i pozytywnych skutków dla środowiska i społeczeństwa niż suche poldery.
W zdecydowany sposób jesteśmy przekonani, że budowa rozproszonych zbiorników retencyjnych jest najbardziej skutecznym sposobem zapewniającym i poprawiającym warunki bezpieczeństwa przeciwpowodziowego, co już od lat czynimy w naszej gminie. I takie właśnie przedsięwzięcia, które nie wpływają negatywnie na pogorszenie życia mieszkańców, powinny być przede wszystkim podejmowane.

Kolejnym działaniem, jakie należałoby wdrożyć, jest usunięcie z międzywala rzeki Wisły zadrzewień i zakrzaczeń, które w znaczący sposób ograniczają jego przepustowość. Drzewa i krzewy rosnące w międzywału powodują dodatkowe spiętrzenie i wzrost stanu wód, nawet o 40 cm, co zgodnie z analizami ryzyka powodziowego zwiększa prawdopodobieństwo przelania obwałowań przeciwpowodziowych.
Sytuacja ta dotyczy obszaru wzdłuż całej rzeki Wisły.

Podsumowując należy stwierdzić, że proponowane rozwiązanie budowy polderu Przykop spowoduje wzrost zagrożenia powodziowego dla gminy Padew Narodowa oraz gminy sąsiedniej Baranów Sandomierski. Polder będzie musiał być ograniczony wałami przeciwpowodziowymi chroniącymi istniejącą zabudowę mieszkaniową, co może stwarzać kolejne zagrożenia dla mieszkańców pobliskich sołectw. Ponadto projektowany polder jest niewielkim urządzeniem infrastruktury przeciwpowodziowej i nie przyniesie kluczowych rozwiązań w zakresie poprawy bezpieczeństwa przeciwpowodziowego na rzece Wisła, a w sposób zdecydowany wpłynie negatywnie na życie mieszkańców. Wnioskujemy o przyjęcie innych rozwiązań, dużo łatwiejszych i mniej kosztownych, które w sposób zdecydowany poprawią bezpieczeństwo przeciwpowodziowe i uchronią nie tylko mieszkańców naszej gminy przed skutkami powodzi.

Polder (1)

Czy w gminie Padew Narodowa powstanie polder? Jest ostry spr...