Najnowsze dane Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) z Narodowego Spisu Powszechnego, pochodzące z 2021 r., informują, że przynależność etniczną romską zadeklarowały 13 303 osoby. Z kolei dane GUS z Narodowego Spisu Powszechnego z 2011 r. mówią o 17 tysiącach osób. Jak widać, liczba zadeklarowanych Romów żyjących w Polsce, w ciągu 10 lat, zmniejszyła się o ponad trzy i pół tysiąca.
Liczba Romów w Polsce według organizacji i badaczy
Przedstawiciele środowisk romskich i niektóre analizy NGO/akademickie uważają, że oficjalny wynik jest zaniżony – szacunki często mieszczą się w przedziale 20-35 tysięcy (różne źródła i metody liczenia). Raporty i przeglądy wspominają o szacunkach rzędu 30 tysięcy osób (lub więcej), zwracając uwagę na trudności z samodeklarowaniem tożsamości i kwestie metodologiczne.
Dlaczego te dwie liczby (oficjalna i szacunkowa) się różnią?
Etniczność w spisie to deklaracja – jeśli ktoś nie chce lub boi się zadeklarować przynależność (z powodu stygmatyzacji, braku zaufania, obaw o konsekwencje), nie pojawi się w statystyce jako Rom. Dodatkowo NSP pozwalał na złożone deklaracje (pierwsza i druga identyfikacja), co komplikuje porównania z wcześniejszymi spisami.
Ile Romów mieszka w Mielcu?
W 2000 r. w Mielcu żyło około 600 osób w 70-80 rodzinach, co stanowiło ok. 1 proc. mieszkańców miasta w tamtym czasie. Obecnie Mielec jest jednym z miast, w których znajdują się największe siedliska Romów, co – zgodnie z informacjami zamieszczonymi na stronie Serwisu Rzeczypospolitej Polskiej – jest „konsekwencją przymusowej polityki osiedleńczej prowadzonej przez władze PRL”. Nie ma jednak dokładnych liczb opisujących aktualny stan.
* Ten artykuł został opracowany przy wsparciu Journalismfund Europe. www.journalismfund.eu
