W ostatniej fazie synodu, kiedy odbywają się posiedzenia plenarne, uczestniczą w nim określeni przez prawo wybrani delegaci. Jednak w fazie przygotowawczej chodzi o jak najszersze uczestnictwo. Synod ma pomóc najpierw w przyjrzeniu się temu, gdzie obecnie jest Kościół lokalny. Jakie stoją wyzwania przed wiernymi? Z czym sobie radzimy, a co sprawia nam problem w codzienności? Synod odpowie na te i inne pytania.
Specjaliści odpowiedzą także na pytanie: jaka jest obecnie jakość życia chrześcijańskiego w diecezjalnych parafiach. Czy diecezja tarnowska to teren, który należy ewangelizować? Synod prowokuje do rozmowy na temat poziomu duszpasterstwa w parafiach, dekanatach czy w całej diecezji. Mówiąc prościej, synod diecezjalny to pewnego rodzaju "rachunek sumienia" połączony z inwentaryzacją. Odpowiedzi na pytania pomogą duszpasterzom i innym osobom zaangażowanym w życie parafialne lepiej organizować w przyszłości życie wspólnot tak, by stawały się coraz bardziej tym, czym są: Kościołem, znakiem i narzędziem pojednania ludzi z Bogiem.
Synod jest odpowiedzią na tworzenie planu na przyszłość. - Piąty synod, który już się rozpoczął, jest teraz w fazie przygotowawczej. To jest taka faza niewidzialna i niewidoczna. Taka jest właśnie jej natura fazy. Ja porównuję ją do ziarna wrzuconego w ziemię. Procesy pod ziemią zachodzą i muszą zajść, żeby na wierzchu mogło się coś wydarzyć. Przygotowujemy właśnie regulaminy i statuty całego wydarzenia. Ustalamy także metodologię pracy. Już dzisiaj wszyscy, którzy chcą się włączyć w prace synodu, mogą pisać do nas swoje spostrzeżenia, sugestie i propozycje, czym się synod powinien zająć. Później, po wakacjach, we wrześniu, będzie zorganizowane takie spotkanie w każdej parafii z księżmi. Podamy tam już szczegółowe informacje dotyczące organizacji synodu. Myślę, że od tego momentu zacznie się już konkretna organizacja. Zależy nam na tym, żeby wierni wystawili swoją opinię. Zadamy im pytania, z czego się cieszą w Kościele? Co jest siłą Kościoła? Chcemy także, żeby powiedzieli, czego im w Kościele brakuje? Oczywiście chodzi nam o spostrzeżenia, które wiążą się z odpowiedzialnością. Chodzi o to, żeby poczuć, że my należymy do tego Kościoła, a dzięki temu działaniu odkrywamy swoje miejsce i wyrażamy naszą troskę o duszpasterskie działanie Kościoła w przyszłości - powiedział nam biskup Leszek Leszkiewicz, odpowiedzialny za organizację synodu diecezji tarnowskiej.
Historia
Do tej pory w diecezji odbyły się już cztery posiedzenia plenarne. Pierwszy synod diecezjalny odbył się w między 1927 a 1928 rokokiem. W I Synodzie Diecezji Tarnowskiej bp Leon Wałęga stawiał za cel zebranie w syntetyczną całość tradycję praktyki wiary i duszpasterstwa diecezji, dotąd jeszcze nieopracowaną. Należało dostosować diecezję do wymogów nowego Kodeksu prawa kanonicznego z 1917 r. oraz do konkordatu z 1925 r. Duchowieństwo oraz wierni oczekiwali też na wytyczne dotyczące życia w nowych warunkach społeczno-kulturowych. Synod odbył się w dniach 21-23 sierpnia 1928 r. Teksty synodu zostały wydane drukiem jeszcze tego samego roku.
Drugi synod odbył się rok przed wybuchem II wojny światowej, w 1938 roku. Zorganizował go bp Franciszek Lisowski. Dwa obiektywne fakty wyznaczyły czas jego zwołania: po pierwsze upłynęło dziesięć lat od ostatniego. Po drugie był to czas, w którym niektóre ustalenia pierwszego synodu już się przedawniły i trzeba było na nowo ustalić pewne definicje. Synod odbył się w dniach 4 i 5 lipca 1938 r.
III synod zwołał bp Jan Stepa, by dostosować ustawodawstwo diecezjalne do wymogów trudnych czasów powojennych (dotąd obowiązywały jeszcze statuty pierwszego synodu) oraz by skoordynować siły duszpasterskie w pracy apostolskiej. Synod odbył się w dniach 5-7 lipca 1948 r. i jego statuty obowiązywały aż do drugiej połowy lat osiemdziesiątych, kiedy to opublikowano dokumenty kolejnego synodu. Statuty trzeciego synodu tarnowskiego doczekały się druku dopiero w 1957 r.
W latach 80. odbył się ostatni synod diecezjalny. Zwołanie IV synodu diecezjalnego odsunięto do 1981 r. Bp Jerzy Ablewicz, mając na uwadze rocznicę 200-lecia powstania diecezji, także przez synod chciał przygotować diecezjan do jubileuszu. Czwarty synod był również refleksją nad zakończonym II Soborem Watykańskim oraz recepcją jego uchwał. W statucie synodu pojawiła się radykalna zmiana co do jego uczestników, podkreślono, że w mogą w nim uczestniczyć wszyscy członkowie diecezji tarnowskiej. 13 marca 1986 r. biskup podpisał i opublikował statuty czwartego synodu. Wydane zostały w 1990 roku.
Dołącz
Swój głos w synodzie już teraz zabrać może każdy. Swoje spostrzeżenia na temat działalności lokalnej wspólnoty parafialnej można przesyłać w formie pisemnej lub elektronicznej (mailowo: synod@diecezja.tarnow.pl lub listownie: "Sekretariat V Synodu Diecezji Tarnowskiej", 33-100 Tarnów, ul. Legionów 30).
- Zasadniczo proces synodalny obejmuje dwa etapy: etap przygotowawczy i etap bezpośredni. Na pierwszym etapie chodzi o określenie, zgodnie z wolę biskupa diecezjalnego, zakresu prac synodalnych oraz podanie sposobu ich praktycznej realizacji. Na drugim etapie chodzi o wypracowanie konkluzji, najlepiej w postaci dokumentu normatywnego, w którym zostaną określone konkretne zadania do podjęcia w życiu i działalności różnych osób, stanów i instytucji w Kościele. Kluczową rolę na pierwszym etapie ma do odegrania komisja przygotowawcza, która określa zakres prac synodalnych i sposób ich prowadzenia. Etap ten powinien doprowadzić do spójnych konkluzji o charakterze operatywnym w odniesieniu do przyszłości Kościoła partykularnego - informuje ks. prof. Janusz Królikowski z Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II. Należy pamiętać, że sposób prowadzenia synodu określa specjalna instrukcja watykańska.
Po co to wszystko?
Jak dobrze wiemy, życie jest bardzo dynamiczne. Wszystko się zmienia i zmieniać się musi także duszpasterstwo. - Synody wyrastają z wielowiekowej praktyki Kościoła, należą do jego tradycji, sięgającej początkami samych apostołów. To określa ich pierwszorzędne znaczenie. Znaczenie synodów potwierdza także życie poszczególnych Kościołów. Papież św. Jan Paweł II, w duchu II Soboru Watykańskiego, który był soborem pastoralnym, wielokrotnie podkreślał, że poszczególne Kościoły także potrzebują synodów o charakterze pastoralnym, to znaczy takich, które wskażą kierunki działań w kontekście znaków czasu i pojawiających się wyzwań - podkreśla ks. prof. Janusz Królikowski.
Zdaniem specjalistów synod jest potrzebny po to, aby wyraziła się w nim wspólna troska o bycie Kościołem i bycie w Kościele. Chodzi o to, aby wspólnie zastanowić się nam tym, co w Kościele warto zmienić, a co zostawić. Chodzi o poczucie, że mój głos jest ważny. Co więcej, nawet potrzebny. Synod diecezjalny jest przede wszystkim wydarzeniem, które ma pokazać wiernym, że mają być odpowiedzialni za swoją wspólnotę Kościoła lokalnego. To wierni wspólnie z księżmi mają stawiać pytania i wspólnie szukać na nie odpowiedzi.
- Należy spodziewać się także, że synod przyczyni się do odpowiednio pojętego "unowocześnienia" Kościoła w wymiarze zewnętrznym, pokazując właściwe formy obecności w świecie, przy odrzuceniu niektórych naleciałości, które są tylko ludzkimi zwyczajami, które zachowuje się tylko z przyzwyczajenia - komentuje ks. prof. Królikowski.
Aktualne informacje na temat synodu można znaleźć na stronie internetowej: www.synodtarnow.pl
