W dniu 16 lutego 2021 roku Sąd Najwyższy wypowiedział się w przedmiocie sposobu rozliczenia kredytu w przypadku uznania umowy kredytowej za nieważną (III CZP 11/20). Sąd Najwyższy zabrał zatem głos w jednej z najbardziej nurtujących kwestii związanych z kredytami powiązanymi z kursem waluty obcej.
Rozstrzygane przez Sąd Najwyższy zagadnienie prawne sprowadzało się do odpowiedzi na pytanie czy w przypadku uznania umowy kredytu indeksowanego za nieważną kredytobiorca może skutecznie domagać się od banku zwrotu wszystkich wpłaconych rat pomimo, że nie spłacił jeszcze wypłaconej przez bank kwoty kredytu.
Sąd uznał, że kredytobiorcy, który w wykonaniu nieważnej umowy kredytu spłacał kredyt, przysługuje roszczenie o zwrot spłaconych rat, niezależnie od tego, czy i w jakim zakresie jest dłużnikiem banku. Reasumując, Sąd Najwyższy stanął na stanowisku, że kredytobiorca może żądać od banku zwrotu wszystkich spłaconych rat, niezależnie od tego ile dotychczas spłacił.
Praktyczne znaczenie podjętej uchwały jest z perspektywy kredytobiorców bardzo istotne. Z jednej strony pozwala im dochodzić sumy wszystkich dotychczas spłaconych rat bez obaw, że sąd oddali żądanie o zapłatę, biorąc pod uwagę z urzędu roszczenie banku o zwrot wypłaconego kapitału. Z drugiej strony, sytuacja procesowa banków uległa na skutek podjętej uchwały pogorszeniu, ponieważ niejako nakłania ona banki do przedstawiania do potrącenia własnej wierzytelności o zwrot nienależnie wypłaconego kapitału kredytu, co z kolei stanowi formę uznania wierzytelności kredytobiorcy.
Powyższa uchwała Sądu Najwyższego jest potwierdzeniem korzystnego dla kredytobiorców orzecznictwa sądów w sprawach frankowych, co powinno zachęcać osoby posiadające taki kredyt do kierowania roszczeń w stosunku do banków.
Autor: radca prawny Konrad Rojkowicz – partner w Kancelarii Rojkowicz Skoblenko i Partnerzy Kancelaria Radców Prawnych
