Współczesność Romów w Mielcu: Nowy rozdział w 2025 roku
Relacje między mieszkańcami Mielca a społecznością romską są określane jako spokojne i stabilne. Choć w przeszłości zdarzały się drobne incydenty, nie odbiegały one skalą od zwykłych konfliktów międzyosiedlowych. Obecnie obserwuje się proces coraz silniejszego wtapiania się Romów w społeczeństwo – wiele rodzin decyduje się na zakup standardowych mieszkań w blokach lub urządza sobie życie poza granicami Polski. Józef Witek podkreśla, że Mielec jako miasto, które przed II wojną światową było w połowie żydowskie, posiada historyczną tradycję współistnienia różnych nacji, co sprzyja dzisiejszej akceptacji.
Od osiedla baraków do Rzochowa: Gdzie mieszkają mieleccy Romowie?
Krajobraz miejski Mielca ulega zmianie, a wraz z nim warunki bytowe społeczności romskiej. Dawne Osiedle Młodego Robotnika w dzielnicy Podgórze, składające się z niszczejących baraków, jest sukcesywnie likwidowane. Władze miasta postawiły na modernizację i budowę osiedla socjalnego w dzielnicy Rzochów, gdzie przenoszona jest znaczna część ludności romskiej. Choć początkowo nowi sąsiedzi w Rzochowie podchodzili do tej zmiany z pewną rezerwą, obecnie życie toczy się tam bez większych kłopotów.
* Ten artykuł został opracowany przy wsparciu Journalismfund Europe. www.journalismfund.eu
Samochody zamiast koni: Praca i tradycja w XXI wieku
Ewolucja profesji romskich jest jednym z najciekawszych wątków rozmowy. Józef Witek zauważa, że:
- Motoryzacja to nowa pasja: Dawne zamiłowanie do koni zostało zastąpione przez fascynację samochodami. Wielu Romów znajduje zatrudnienie właśnie przy naprawie lub handlu pojazdami.
- Ubiór i wróżbiarstwo: Tradycja jest wciąż żywa, szczególnie wśród kobiet, które nadal noszą charakterystyczne, długie spódnice, choć młodsze pokolenia i dzieci ubierają się już zupełnie współcześnie. Tradycyjne wróżbiarstwo na ulicach praktycznie zanikło, przenosząc się do sfery profesjonalnych usług, które mogłyby być dochodowym biznesem.
Edukacja i integracja: Rola Szkoły Podstawowej nr 3
Kluczową rolę w procesie asymilacji i wspierania najmłodszych członków społeczności romskiej odegrała Szkoła Podstawowa nr 3 w Mielcu. Józef Witek ze szczególnym uznaniem wspomina wieloletniego dyrektora tej placówki, Adama Jastrzębia, który dzięki swojemu wyważonemu i „ojcowskiemu” podejściu pomógł wielu dzieciom romskim odnaleźć się w polskim systemie edukacji, niwelując bariery językowe występujące na początku nauki.
Tożsamość: „Spokojni mielczanie” narodowości romskiej
Podsumowując serię, Józef Witek podcastu zwraca uwagę na ważny aspekt nazewnictwa. Choć często mówi się o „Polakach i Romach”, należy pamiętać, że są to Polacy narodowości romskiej. Stanowią oni integralną, choć odmienną kulturowo część lokalnej społeczności, która od ponad 60 lat współtworzy historię Mielca jako „spokojni mielczanie”.
Q&A
Jakie są relacje między Romami a resztą mieszkańców Mielca?
Relacje te są oceniane jako spokojne i poprawne. Jak wskazuje Józef Witek, Mielec przyzwoicie akceptuje społeczność romską, która mieszka tu od około 60 lat, a większe konflikty praktycznie się nie zdarzają.
Gdzie obecnie mieszkają Romowie w Mielcu?
Większość Romów przenosi się z degradowanych baraków w dzielnicy Podgórze do nowo wybudowanego osiedla socjalnego w dzielnicy Rzochów lub do zwykłych mieszkań w blokach.
Czym zajmują się zawodowo Romowie w Mielcu?
Współcześni Romowie w Mielcu często pracują w branży motoryzacyjnej, co wynika z ich dawnej pasji do koni, która ewoluowała w zainteresowanie samochodami. Część osób korzysta również z pomocy socjalnej lub wyjeżdża do pracy za granicę.
Czy tradycje romskie są nadal widoczne w Mielcu?
Tak, tradycja jest wciąż widoczna głównie w strojach kobiet, które noszą tradycyjne długie spódnice, oraz w kultywowaniu języka romskiego w domach. Zanika natomiast tradycyjne wróżbiarstwo uliczne.
-----
Grafika użyta w okładce podcastu została wygenerowana przy użyciu narzędzi AI (ChatGPT / OpenAI).
Muzyka użyta w podcaście:
Music by Amelia Sounds from Pixabay
Music by Alana Jordan from Pixabay
